We luiden de alarmbel: fiscale druk bedreigt culturele vzw's
Dranoeter vzw schreef een open brief die vandaag in De Standaard staat te lezen. Deze vzw, die vooral bekend is van Festival Dranouter, waarschuwt voor de toenemende fiscale druk op culturele organisaties. “Culturele vzw’s zoals die van ons worden door de fiscus geviseerd om, met terugwerkende kracht, vennootschapsbelasting te betalen,” zegt directeur Bavo Vanden Broeck. Momenteel loopt een rechtszaak in beroep om te bepalen of deze terugwerkende toepassing terecht is. Vzw Dranoeter roept beleidsmakers op om de maatschappelijke waarde van culturele vzw’s ook fiscaal te blijven erkennen. “Als culturele vzw’s als commerciële bedrijven worden behandeld, dreigt eenheidsworst. De diversiteit, het experiment, de unieke identiteit en de sociale meerwaarde van vzw's zoals vzw Dranoeter staan op het spel – dat is een verlies voor artiesten én het publiek.”
Wil je onze organisatie een hart onder de riem steken en een signaal geven aan beleidsmakers? Dan kan je de post van Festival Dranouter die op onze socials staat, liken, delen of erop reageren.
“Onze situatie is jammer genoeg geen geïsoleerd geval, maar maakt deel uit van een bredere evolutie waarbij culturele vzw’s systematisch als bedrijven worden benaderd door de fiscus,” zegt Bavo Vanden Broeck van vzw Dranoeter, bekend van Festival Dranouter. “Die logica miskent volledig de aard en het doel van culturele organisaties. Onze zogenaamde winst vloeit immers niet naar aandeelhouders, maar rechtstreeks terug naar de samenleving.”
Non-profit als motor van cultuur
Het bekendste project van vzw Dranoeter is Festival Dranouter, waarmee de organisatie jaarlijks 55.000 muziekliefhebbers enthousiasmeert voor een onvergetelijke muziekvakantie met een uiteenlopende line-up, uniek in het Vlaamse festivallandschap. Festival Dranouter 2026 wordt de 52ste editie van het grootste festival in West-Vlaanderen, dat sterk inzet op toegankelijkheid, sensibilisering, duurzaamheid en familievriendelijkheid. De organisatie slaagt er tot nu toe nog steeds in om onafhankelijk te werken, en zonder structurele subsidies. Jaar na jaar worden de inkomsten van het festival opnieuw geïnvesteerd in artistieke en maatschappelijke projecten waar vzw Dranoeter haar schouders onder steekt.
"Met vzw Dranoeter stellen we steeds sociale en culturele doelen voorop", vertelt directeur Bavo Vanden Broeck. "Dat vertaalt zich bijvoorbeeld in Lions BAD Festival, ons festival voor mensen met een beperking en kansengroepen. Of muzieklessen voor wie beperkte middelen heeft, begeleiding en kansen voor jonge artiesten, investeringen in de ontwikkeling van folk en muziek in Vlaanderen en ga zo maar door."
Foto: Met Lions BAD Festival bezorgde Dranoeter vzw 2.500 mensen met een beperking een onvergetelijke festivaldag.
Waardevolle samenwerkingen
"Ook via samenwerkingen en lokale partnerschappen wil vzw Dranoeter haar maatschappelijke rol versterken", stelt Vanden Broeck. "Zo bieden we mensen in kansarmoede een echte festivalervaring aan. In deze samenwerking voorzien we zelf korting op festivaltickets voor wie het financieel moeilijker heeft. Personen met een taakstraf krijgen bij ons de kans om hun opdracht uit te voeren tijdens de opbouw of afbraak van Festival Dranouter. Daarnaast betrekken we graag verenigingen en jeugdbewegingen uit de buurt bij onze activiteiten, zodat zij hun clubkas kunnen spijzen door mee te helpen. Jongeren uit leer- en groeitrajecten bij instellingen uit de buurt krijgen bij ons de kans om mee te draaien in een echte werkomgeving, ervaring op te doen en hun talenten te ontwikkelen."
"Onze ‘dividenden’ keren we niet uit aan aandeelhouders – die hebben we niet. Alles wat we verdienen vloeit rechtstreeks terug naar de samenleving. Onze vzw werkt als motor van cultuur en gemeenschapsvorming", benadrukt Vanden Broeck. “Elk project, elke samenwerking en elke investering van vzw Dranoeter is een stap vooruit voor mens en muziek in Vlaanderen.”
Financiële impact op maatschappelijke projecten
Als de vennootschapsbelasting met terugwerkende kracht wordt toegepast, betekent dit voor vzw Dranoeter een financiële aanpassing die meteen voelbaar is in de werking. Concreet: minder middelen voor maatschappelijke projecten, minder investeringsruimte voor jonge artiesten en minder middelen voor diverse sociaal-artistieke projecten. Een goed voorbeeld is het zesde podium van Festival Dranouter: het Buskerpodium. Op dat podium busken beloftevolle, lokale bands ten voordele van De Muziekbank, een sociaal project van Streekfonds West-Vlaanderen dat muzikaal en artistiek talent ondersteunt bij kwetsbare kinderen en jongeren in West-Vlaanderen. Dergelijke engagementen dreigen onder druk te komen staan.
De fiscus redeneert dat een vzw die activiteiten organiseert die ook door commerciële spelers worden aangeboden, op dezelfde manier belast moet worden. Die logica is volgens vzw Dranoeter kortzichtig en gevaarlijk, want ze negeert de maatschappelijke en culturele meerwaarde die vzw's in de cultuursector realiseren.
Gevaar voor culturele diversiteit en de sector
“Mocht het verdict in het nadeel van vzw Dranoeter uitvallen, dan komt de veelkleurigheid van Festival Dranouter en onze werking in het gevaar én wordt er een gevaarlijk precedent geschapen. Dan komen diverse andere organisaties ook in het vizier en dreigt er een culturele eenheidsworst. Dan verdwijnt de ruimte voor het fragiele, het experiment, de onbekende band of het theaterstuk dat niet meteen een kassasucces garandeert. Dat is dodelijk voor de artistieke durf die de cultuursector nodig heeft,” waarschuwt Vanden Broeck.
"Zo gaat niet alleen artistieke vrijheid verloren, maar ook de verbindende kracht en de maatschappelijke relevantie die culturele vzw’s mee helpen vormgeven. Met andere woorden: een negatief verdict zou de bijdrage die culturele vzw's creëren aan het maatschappelijk weefsel helemaal ondermijnen." Het gaat dus niet alleen over Festival Dranouter. Wanneer de fiscus culturele vzw’s systematisch als commerciële bedrijven behandelt, komt de hele sector onder druk te staan – van kleine clubs en verenigingen tot grote festivals.
Oproep aan beleidsmakers
Vzw Dranoeter roept beleidsmakers op om de maatschappelijke waarde van culturele vzw’s fiscaal te blijven erkennen. “Wij vragen dat culturele vzw’s die aantoonbaar hun inkomsten volledig herinvesteren in hun maatschappelijke missie, fiscaal erkend blijven als non-profitorganisaties, en dus niet gelijkgesteld worden met commerciële bedrijven,” aldus Vanden Broeck.
Vzw Dranoeter gaat ondertussen verder met de organisatie van Festival Dranouter 2026, dat plaatsvindt van 7 tot en met 9 augustus 2026. Maar de organisatie benadrukt dat het brede maatschappelijke werk rond haar werking, het festival en de avontuurlijke line-up onder druk komen te staan als deze fiscale koerswijziging wordt doorgezet.
Foto: Op het Buskerpodium tijdens Festival Dranouter 2025 busken beloftevolle, lokale bands ten voordele van De Muziekbank, een sociaal project van Streekfonds West-Vlaanderen dat muziek toegankelijk wil maken voor iedereen.
Wil je onze organisatie een hart onder de riem steken en een signaal geven aan beleidsmakers? Dan kan je de post van Festival Dranouter die op onze socials staat, liken, delen of erop reageren.
